Bergama

Tarihteki ilk hastane veya hastane bölgesi diyebiliriz Bergama için. Bilindik de bir hikayesi var bu toprakların. Ünlü bir Romalı avlanırken yaralanıyor, buranın sularında şifa buluyor. Buraya bir tapınak yaptırıp olayı başlatıyor. Ama bence bu kadar önemli bir sağlık merkezi olmalarının nedeni, sağlıklı sular, şifalı otlar değil uyguladıkları temel strateji.... Strateji şu; rahipler, ön bir muayene edip insanları şehrin içine o şekilde alıyorlarmış ve ölümcül hastalarla, hamileleri içeri almıyorlarmış. Kapıya da şimdiki esnafların "satılan mal geri alınmaz" yazdığı gibi utanmadan şöyle yazmışlar "Bütün Tanrıların Kutsiyeti için Asklepion'a Ölüm Girmesi Yasaktır".... Yani adamların ün yapması doğal.

Uygulanan yöntemler çok saçma sapan değil aslında.. Ruhi hastalıklarda uyku odalarında yatırıp, rüyaları yorumlatmak, bedensel hastalıklarda çamur banyoları, bitkisel yağ ya da merhemlerle masaj yapma, kan aldırma, cerrahi müdahaleler gibi yöntemler uygulanıyormuş. En ünlü hekim de Galenosmuş.

Asklepion tapınağından çıktıktan sonra, Bergama'da turlamaya devam ettik. Müzeye gittik. Ama Bergama'da öyle bir hava var ki, anlatamam. Nedeni şu.. Hani her sene gelir de, yeni yılda ne istiyorsunuz sorusuna "Dünya Barışı" falan denir ya... Hah, tam da bu olmuş.. Bergama'ya Dünya Barışı gelmiş. Nedenini anlamadım ama herkes bir mutlu, bir güleç, bir yardımsever... Devlet dairesidir nihayetinde Tourist Information yazan yerler. Girdim bir tanesine harita falan isteyeceğim. Ama biliyorum başıma gelecek muameleyi, sen de nerden çıktın dercesine bir bakış bekledim. Yok, kadın bana mısın demedi.. Bir ilgi, bir alaka, şaştım kaldım. Sonra Müze'nin girişindeki memurlar, Askpleion'a girişteki yardımsever çalışanlar... Bu nedenle Bergama halkını çok sevdik. Ve şu yanda gördüğünüz fotoğrafı da orada herhangi bir evin duvarında bulup çektik. Değişik ülke bayrakları, değişik figürler var ve bana nedense huzur verdi.

Bergama'da müzeye kesin gidin. Gidin ama, yüreğiniz kaldırmayacak, Zeus Tapınağı'nı tutmuş Almanya'ya götürmüşler. Bizim müzede de maketi var ne yazık ki. Ama yine de birçok değerli parça ve heykel, halen müzede sergileniyor. Zeus Tapınağı bir söylentiye göre, Abdülmecit zamanında göz yumulmuş. Ama müze duvarlarında şöyle yazıyor, Alman Mühendis Carl Humann Bergama'ya geldi ve sunağa ait friz bloklarını bir şekilde Almanya'ya götürdü. Çok komik ama böyle yazmışlar, yapacak birşey yok yani...

Ama Bergama Müzesi'nden öğrenilebilecek ve kulağa ilginç gelen hikaye ise, doktor ve eczacıların amblemi olan, bir çanağa tırmanan ve birbirlerine sarmaş dolaş olan yılan figürünün hikayesi;

Şu hani demin Askpleios'tan bahsetmiştim; hamileleri almıyorlar, ölümcül hastaları almıyorlar böylece itibarlarını sarsmıyorlardı.... İşte oranın çok meşhur hekimi Galenos'a bir gün bir adam getirmişler. Tabi Virankapıda rahipler bakıp inceleyip almışlar, giysileri çıkarılmış, adam uyku odasına götürülmüş, ama sayıklamalarından ve gördüğü rüyalardan bir türlü tam olarak ne yapabileceklerine karar verememişler. Galenos'un karşısına çıktığında adam ayakta duramayacak kadar bitkin bir haldeymiş. Bu nedenle, Galenos bakmış adam gidici, itibarı sarsmamak için, demiş "seni buradan göndermek zorundayım." "Akrabalarına da haber vereceğiz, seni Virankapı'nın ilerisindeki ormanlık alandan alsınlar." Böylece, içerde ölmeyecek ve Asklepios'un adına zeval gelmeyecektir. Hasta adam orada yakınlarını beklerken, acıları daha da katlanılmaz bir hale gelmiş. Tam bu sırada, bir süt kasesi etrafında hem süt içmeye çalışan, hem de birbirlerini engellemeye çalışan iki yılan kavga ediyorlar ve zehirlerini bir taraftan süte saçıyorlar. Adam bir an önce ölmenin hevesiyle, süt kasesini içmiş. İçtikten sonra bayılan hastayı, yakınları bulmuş ve ölmek üzere olan adam, dirilmiş. Bu olay Galenos'a anlatıldığında Galenos panzehiri bulmuş ve bunun sevinciyle o günden bugüne tüm sağlıkçıların amblemi olan  yandaki fotoğrafta da görülen ve şu an Bergama Müzesi'nde sergilenen bu heykeli yaptırmış.

Bergama'da yukarı doğru çıkarken, Trajan tapınağı var, oraya giderken de Basilica'yı göreceksiniz. Bu iki tarihi yer de, tarih meraklıları için görülmesi gereken yerler. Basilica'da hacı olmak için gelinen kiliselerden birisi. Yukarıya çıkarken, teleferik var. Tercih edebilirsiniz.